Cúng rằm tháng Giêng - Những điều quan trọng bạn nên biết

Cúng rằm tháng Giêng - Những điều quan trọng bạn nên biết

Cùng loichuchaynhat.com tìm hiểu những điều có thể bạn chưa biết về cúng rằm tháng Giêng và các bước chuẩn bị, bài khấn rằm tháng Giêng mới nhất năm nay nhé.

1. Nguồn gốc và ý nghĩa của ngày rằm tháng Giêng (Tết Nguyên Tiêu)

Tết Nguyên Tiêu (Nguyên Tịch, Nguyên Da) trong đó “Nguyên” là thứ nhất, “tiêu” là đêm có nghĩa là đêm rằm trăng tròn đầu tiên của năm mới cũng là một trong những ngày rất quan trọng theo lịch âm của người châu Á. Tết Nguyên Tiêu còn gọi là Tết Thượng Nguyên, bởi còn có Tết Trung Nguyên (rằm tháng bảy) và Tết Hạ Nguyên (rằm tháng mười).  

Có rất nhiều truyền thuyết nói về Tết Nguyên tiêu rằng: ngày xưa có một con thiên nga từ trên thiên đình bay xuống hạ giới bị một người thợ săn bắn chết. Để trả thù cho con thiên nga, Ngọc Hoàng sai một đội quân đúng ngày 15 tháng 1 xuống hỏa thiêu toàn bộ con người và động vật dưới hạ giới. 

Rất may cho loài người là có một số vị thần trên thiên đình không đồng ý với quyết định này của Ngọc Hoàng, họ đã liều mình xuống hạ giới để hiến kế cho chúng sinh đó là nhà nhà treo đèn lồng và bắn pháo hoa để trên thiên đình tưởng rằng nhà cửa của họ đã bị phóng hỏa. Nhờ đó mà loài người mới thoát khỏi cảnh diệt vong.

Nguồn gốc và ý nghĩa của cúng rằm tháng Giêng

Nguồn gốc và ý nghĩa của cúng rằm tháng Giêng

Ngoài ra có truyền thuyết khác kể rằng: Vào thời Hán Vũ Đế, có một cô gái trẻ sống trong cung bị cấm về thăm cha mẹ nhưng vào ngày 15 tháng 1 đã có ý định lao xuống giếng để quyên sinh. Biết được điều đó và cảm động trước tấm lòng hiếu thảo của cô gái, một vị quan cận thần đã hiến kế giúp cô. Ông tâu với Hán Vũ Đế rằng, ngày 16 tháng 1, thiên đình sẽ sai hỏa thần xuống thiêu rụi kinh thành và muốn tránh tai họa đó, mọi người phải treo đèn lồng trước cửa nhà mình và ngoài đường vào ngày 15.

Theo lệnh của Hán Vũ Đế, ngày đó mọi nhà đều treo đèn lồng và cô gái đã nhân cơ hội lúc mọi người đang mải ngắm đèn mà cô gái trẻ đã trốn về nhà thăm cha mẹ mà không hề ai biết. Những truyền thuyết trên lý giải khá thú vị về nguồn gốc ra đời của lễ đèn lồng trong đêm rằm đầu tiên của năm mới. Một số học giả lại cho rằng, ngày này bắt nguồn từ truyền thống dùng lửa để xua đuổi xui xẻo và kỷ niệm ngày lễ hội đầu xuân của người dân.

Theo quan niệm từ xa xưa thì "Cúng cả năm không bằng rằm tháng Giêng” bởi Phật Rằm tháng giêng làm một trong 4 ngày rằm lớn trong năm mà người Việt đặc biệt là Phật tử thường viếng chùa lễ Phật cầu gia đạo bình an, mưa gió thuận hòa. So với rằm tháng Tư (Phật đản) và rằm tháng Bảy (Vu Lan) thì rằm tháng giêng.

2. Cách sắm lễ và các bài văn khấn rằm tháng Giêng

Vào ngày 14 hoặc chính rằm, người dân tấp nập đến chùa lễ Phật để làm lễ giải hạn đầu năm, cầu khoẻ mạnh, hạnh phúc cả năm cho những người thân . Nếu là Phật tử thì tới chùa hoặc ngồi trước bàn thờ Phật (tại gia) tụng kinh Dược Sư hoặc kinh Phổ Môn để cầu bình an cho gia đạo và đọc bài ca tụng công đức của Đức Phật.

Cách sắm lễ :

Vào ngày tết Nguyên Tiêu các gia đình thường phải sắm hai lễ: một là cúng Phật, cúng thần linh và hai là cúng gia tiên vào giờ Ngọ. Cúng Phật là mâm lễ chay tinh khiết cùng hương hoa đèn nến. Theo quan niệm từ xa xưa thời điểm này là lúc Phật giáng lâm bởi thế ngày rằm tháng Giêng, người Việt rất coi trọng lễ cung này. Tuy nhiên, hiện nay do điều kiện mà mỗi gia đình lại cúng vào ngày, giờ khác nhau, nhưng đều thể hiện tấm lòng thành kính và biết ơn của con cháu đối với tổ tiên, ông bà, thần linh và cầu mong một năm an lành, may mắn.

Lễ rằm tháng Giêng còn được gọi là tết muộn và sau rằm tháng Giêng mới là thời điểm chính thức bước vào mùa lao động mới, kết thúc quãng thời gian ăn chơi đầu xuân. 

Tết Nguyên Tiêu- Những điều bạn chưa biết

Tết Nguyên Tiêu- Những điều bạn chưa biết 

Mâm cỗ cúng Phật: Lễ vật dâng cúng thường là các món chay như hoa quả, chè xôi, các món đậu, canh xào không thêm nhiều hương liệu. Ngày nay, nhiều người dân cúng rằm tháng Giêng có thêm món bánh trôi nước với ý nghĩa cầu mong cả năm mọi việc đều trôi chảy, thuận lợi.

Cỗ chay tùy loại có từ 10, 12 tới 25 món. Điểm đặc biệt trên mâm cỗ chay là sự hiện diện của những màu sắc tượng trưng cho ngũ hành. Màu đỏ tượng trưng cho hành hỏa, đen của hành thổ, xanh của hành mộc, màu vàng hành kim, màu trắng của hành thủy. Ăn cơm chay là một cách hướng tới sự cân bằng, thanh thản trong tâm hồn.

Mâm cỗ cúng gia tiên Trong ngày lễ này, mỗi gia đình người Việt có thể cúng cơm chay, hương đèn, hoa quả hoặc mâm lễ mặn, xôi gà, cơm canh thành kính dâng lên tổ tiên. Với những gia đình không theo đạo Phật, mâm cỗ cúng gia tiên thường là mâm lễ mặn, khá giống mâm cỗ ngày Tết gồm thịt gà hoặc thịt lợn, giò hoặc chả, dưa muối, bát sú giò ninh măng, bát bóng thả, bát miến, bát mọc. đĩa xôi hoặc bánh chưng và bát nước chấm.

Mâm cơm cúng ngày rằm tháng Giêng cũng phải có đầy đủ các vị. Vị mặn của nước chấm, vị cay của ớt, vị chua của đĩa dưa hành, vị ngọt của bánh, tất cả tạo nên mâm cỗ đủ đầy, cầu mong yên ấm an lành, xua đi những đen đủi có thể đến trong năm mới. 

Dù cỗ chay hay cỗ mặn, đối với người Việt, ngày rằm tháng Giêng luôn có vị trí trọng đại. Đây là dịp để tỏ lòng biết ơn ông bà, tổ tiên, cùng ước mong năm mới với nhiều may mắn an nhiên.

Các bài khấn cúng Rằm Tháng Giêng

Bài khấn rằm tháng Giêng

Nam Mô A di đà Phật!

Nam Mô A di đà Phật!

Nam Mô A di đà Phật!

– Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

– Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

– Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.

– Con kính lạy Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Thúc Bá Đệ Huynh, Cô Di, Tỷ Muội họ nội họ ngoại.

Tín chủ (chúng) con là: ………………………………………..

Ngụ tại:………………………………………. ……………………..

Hôm nay là ngày Rằm tháng Giêng năm… gặp tiết Nguyên tiêu, tín chủ con lòng thành, sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, dâng lên trước án.

Chúng con kính mời ngày Bản cảnh THành hoàng chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long Mạch, Tài Thần. Cúi xin các ngài linh thiêng nghe thấu lời mời, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính mời các các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ………………. nghe lời khẩn cầu, kính mời của con cháu, giáng về chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.

Tín chủ con lại kính mời Ông bà Tiền chủ, Hậu chủ tại về hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành phù hộ độ trì cho gia chung chúng con được vạn sự tôn lành. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng an bình.

Nam Mô A di đà Phật!

Nam Mô A di đà Phật!

Nam Mô A di đà Phật!

Văn khấn cúng dâng sao giải hạn (ngày Rằm tháng Giêng)

Nam Mô A di đà Phật!

Nam Mô A di đà Phật!

Nam Mô A di đà Phật!

Hôm nay là ngày Rằm tháng Giêng năm……………..

Tín chủ (chúng) con là:……………………………………….

Ngụ tại:…………………………………..

Chúng con thành tâm có lời kính mời:

Nhật cung Thái Dương Thiên Tử tinh quân

Nam Tào Bắc Đẩu tinh quân

Thái Bạch, Thi Tuế tinh quân

Bắc cực Tử vi Đại Đức tinh quân

Văn Xương Văn Khúc tinh quân

Nhị thập Bát Tú, Ngũ Hành tinh quấn

La Hầu, Kế Đô tinh quân

Giáng lâm trước án, nghe lời mời cẩn tấu:

Ngày rằm Nguyên Tiêu, theo lệ trần tục, tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả thắp nén tâm hương dâng lên trước án, kính mời các vị lai lâm hâm hưởng, phù hộ cho toàn gia chúng con luôn luôn mạnh khoẻ, mọi sự bình an, vạn sự tối lành, gia đình hoà thuận, trên bảo dưới nghe.

Đèn trời xán lạn.

Chiếu thắp cõi trần.

Xin các tinh quân.

Lưu ân lưu phúc.

Lễ tuy mọn bạc.

Lòng thành có dư.

Mệnh vị an cư.

Thân cung khang thái.

Phục duy cẩn cáo!

Khi đi lễ chùa, nếu không tụng kinh được thì có thể dâng hương và đọc bài ca tụng công đức của Đức Phật dưới đây để thể hiện tấm lòng thành tâm của mình tới đức Phật:

Phật thân rực rỡ tựa kim san

Thanh tịnh không gì thể sánh ngang

Vô Thượng Chí Tôn công đức mãn

Cúi đầu con lạy Phật Sơn Vương.

Phật đức bao la như đại dương

Bảo châu tàng chứa đủ bên trong

Trí tuệ vô biên vô lượng đức

Đại định uy linh giác vẹn toàn.

Phật tại chân như pháp giới tàng

Không sắc không hình chẳng bụi mang

Chúng sinh bái vọng muôn hình Phật

Bỗng thấy tai nàn tận hóa tan.

Nam mô Thâp phương Thường trụ Tam Bảo

Nam mô Thâp phương Thường trụ Tam Bảo

Nam mô Thâp phương Thường trụ Tam Bảo

Tổng hợp bởi: Loichuchaynhat.com